Origami Kağıdı: Origami İçin Hangi Kağıdı Kullanalım?

Origami kağıt katlama sanatı olduğu için aslında tek ihtiyacınız olan şey kağıt. Elbette hemen şu soru aklınıza takılacaktır: Ama hangi kağıt? Elinizin altında origami kağıdı yoksa origami yapamayacak mısınız? Kafanızdaki soru işaretlerini dağıtacak bu yazıya bir göz atmanızı tavsiye ederim.

1. Origami Kağıdı

Origami kağıdı şüphesiz ilk akla gelen seçenek. Birçok origami modeli kare kağıttan yapıldığı için size farklı boyutlarda hazır kareler sunan bu kağıt oldukça popüler bir seçenek. Yurt dışında "Kami" diye bilinen (daha doğrusu o marka adıyla satılan) origami kağıdı ürünü ölçülerinin yanı sıra inceliği ve bir nebze dayanıklılığıyla da tercih sebebi.

Ne var ki, bana sorarsanız yerli origami kağıtları dışında iki tarafı da aynı renk olan düz kağıtlara çok fazla para harcamanıza gerek yok. (Alternatifi aşağıda.) Özel desenli olanları veya iki tarafı farklı renkte olanları almak bana daha mantıklı geliyor. Nereden alabileceğinize gelince: Türkiye'de pek çeşit yok. Alman bir markanın ithal kağıtları idare edebiliyor ama sınırlı. Onun dışında Aliexpress var (onda da farklı satıcıların benzer kağıtları sattığını fark ediyorsunuz ama epeyce götürür sizi.) Bir de bütçe ayırabilenler için Etsy olabilir.

2. Fotokopi Kağıdı

Düz renkle çalışacaksanız fotokopi kağıtları bence en ideal seçenek. Üstelik model denemeleri yaparken içiniz acımadan hunharca harcayabilirsiniz. Fotokopi kağıtlarında da renkler sınırlı ama klasik origamide basit ve orta seviyedeki modellerde kullanılabilir. Karmaşık modellerde maalesef yırtılıyor ve tam ilerlemişken sinir bozuyor. (Onun çözümü de ilerleyen seçeneklerde.) Bunun haricinde, fotokopi kağıdı bence 3 boyutlu origami için yaratılmış da olabilir.

Origami kağıdı gibi hazır kare olmasa da kare kesmek zor değil. Köşegeninden katlayıp kalan parçayı kesebilirsiniz. Her modelde köşegen katlaması olmayabileceği ve origamide fazla katlar tercih edilmediği için iki fotokopi kağıdını üst üste koyup dışarıda kalan parçayı işaretleyerek de tam kareler elde edebilirsiniz. Üstelik kalan parçalar ziyan da olmayacak. Dikdörtgenden artan parçayla 8 adet şans yıldızı şeridi veya 6 adet kalp parçası çıkarabiliyorum. 10 renkli 100 adet, tek renkli 250 veya 500 adet gibi toplu alabilmeniz de cabası. 

3. Fon Kartonu 

Fon kartonu klasik origami için çok uygun bir seçenek değil. 100 gramlık kağıtlar bile zorlayabiliyor. 120'den sonrasıyla birkaç kattan sonrası imkansız gibi. Üstelik yine yırtılma ihtimali var. Ama fon kartonunun ideal bir kullanım alanı var; kusudamalar. Kusudama veya genel olarak modüler origami yapacaksanız fotokopi kağıdı iç içe geçmeyi sağlayacak sertliği vermeyebiliyor. Ama katlamalar az olacağı ve önemli olan iç içe geçmeleri olduğu için fon kartonu daha fazla iş görüyor.

4. Kraft Kağıt

Saman kağıdı da denilen kraft kağıdı bazı klasik modellerde kullanılabilir. Ama burada da gramaj önemli. 70 gramlık bir kraft kağıdı güzelce katlanabilir ve fotokopi kağıdından daha dayanıklı olabilir ama fotoğraf kartonu gibi kalın (mesela 270 gram) olan ürünlerle pek bir şey yapamazsınız. Onları kirigami veya kağıt kesme sanatlarında tercih edebilirsiniz. Unutmadan, kraft kağıdı bitmiş modellerde açılma da yapabiliyor.

5. Çift Pelür Kağıdı

Şimdi gelelim origamide seviye atladığınızı gösteren kağıda. Böyle bir kağıt aslında yok! Nasıl mı? Kendiniz yapacaksınız. Etsy gibi mecralarda yapıp satan var ama yapılamayacak bir şey değil. Pelür kağıdının diğer adı da çiçek kağıdı. Aslında çiçeklere sarılan incecik bir kağıt ve tek başına katlama yapmanız çok zor. Fakat cam veya pleksi bir yüzeyde iki tanesini duvar kağıdı yapıştırıcısı gibi kuvvetlendirici bir maddeyle birleştirdiğinizde hem ince hem de esnek bir kağıt elde edebilirsiniz. Ayrıca iki tarafının farklı renk olması da mümkün. YouTube'da birçok yapılış videosu var.

6. Sandviç Kağıdı

Sandviç kağıdı da çift pelür kağıdı gibi kendinizin yapabileceği bir kağıt. Burada iki pelür kağıdının arasına alüminyum folyo ekleniyor. Böylece karmaşık modellerin çökmesini engelleyebilirsiniz. Yine iki renk kullanarak yapabilirsiniz veya bir tarafında pelür kullanmayıp folyonun parlaklığından yararlanabilirsiniz. Cam veya pleksi gibi yapışmayan bir yüzey kullanmayı unutmayın ve mutlaka sabırla tamamen kurumasını bekleyin. Bunun da YouTube'da yapılış videolarını bulabilirsiniz.

7. Fil Kağıdı

Fil kağıdı her zaman kullanacağınız bir kağıt değil. Islak origami tarzıyla ilgileniyorsanız suyu layıkıyla emebilen ve parçalanmadan şekil alabilen bir kağıt çeşidi. Kaliteli bir suluboya kağıdını da ıslak origami için kullanabilirsiniz. 

8. Aydınger Kağıdı

Aydınger kağıdı aslında origami için büyük ölçüde elverişsiz bir kağıt çünkü hemen kırılıp yırtılabiliyor. Ama şeffaf olması ve farklı renklerinin bulunması avantaj. Peki, onu nerede kullanabilirsiniz? Az katlaması olan yıldız gibi modelleri yapabilirsiniz. Bunları yılbaşı gibi zamanlarda cama veya bir LED ışık kaynağının önüne yapıştırdığınızda katlar göründüğü için epey estetik görüntüler elde edebilirsiniz.

9. El Yapımı Kağıtlar

Yukarıdaki kağıtların hepsi seri halde üretilen endüstriyel kağıtlar. Fakat bazı el yapımı kağıtları da origamide kullanmak mümkün. Japonlar bu konuda aşmış durumda. Gampi ağacından yapılan ve elle renklendirilen "washi" kağıdı ve daha neler neler. Dut ağacının liflerinden yapılan kağıtlar da origamide yer bulabiliyor. Burada liflerin uzunluğu, kağıdın kalınlığı gibi birçok etmek belirleyici. Ama profesyonel bir origami tutkunu değilseniz onları bulsanız bile fazlasıyla maliyetli olacaktır.

Evde kendiniz de uygun apartlarla kağıt yapabilir ve içine istediğiniz çiçeklerle vb. efekt yaratabilirsiniz. Ama origami için nasıl olacağını denemeden muhtemelen anlayamazsınız. Bir gün organik kağıda el atarsam sizinle deneyimlerimi paylaşırım. (Aklımda!)

İşte aklıma gelen seçenekler bunlar. Origami hedefinize uygun kağıdı bulabildiyseniz ne mutlu bana!